Mayısta %73 olan bir değerin temmuzda %40 olması için iki ay arka arkaya -%15 lerde gelmesi lazım.
Kısaca temmuzda toplu sözleşme gereği gelecek %10 dan başka bir şey beklemeyin. Enflasyon farkı oluşmayacak. Hatta fiyatlar geriye gitti yılbaşında aldığınız yeter temmuzda sıfır verelim de diyebilirler.
Hocam öyle değil, yıllık enflasyon son 12 ayın kümülatif toplamıdır. Şu an yıllık 68.5, Mayıs sonuna kadar iki ay var ve geçen yılın nisan ve mayıs aylarına iat veriler çıkarılıp yerine bu önümüzdeki 2 ayın verileri eklenince 73 olacak. Geçen sene nisan 2.39, mayıs ise 0,04 çıkmış, bunu çıkarınca 68.5-2,39-0,04= kümlatif olarak 64,4 ediyor. Eklenecek olan 2 ay ile 73 etmesi için yüzde 3+2.2 civarında enflasyon çıkması gerekiyor. Yani sonuç olarak gelecek iki ay sırası ile yüzde 3 ve 2,2 şer enflasyon çıkarsa yıllık 73 ediyor.
Gelelim 40'a düşmesi olayına; 2 ay eksi -15 çıkması gerekli değil. Geçen yılın haziran temmuz ve ağustos aylarında aylarında sırası ile 3.92, 9.49, 9.09 çıkmış. Bu rakamların altında enflasyon çıkması demek yıllık anlamda düşmesi demek, buna baz etkisi denir. 73 den kümülatif olarak bu 3 aylık enflasyon verilerini düşersek kümülatif olarak 36,75 ediyor. Üç ay boyunca aylık olarak 1+1+1 enflasyon çıkarsa yüzde 40 küsür ediyor. Yani eksi 15 çıkması gerekmiyor. Biraz dağınık anlatmış olabilirim ama hesap böyle yapılır. Önümüzdeki 5 ay boyunca 3+2,2+1+1+1 enflasyon çıkarsa yıllık enflasyon yüzde 40'a düşmüş oluyor. Tüik bunu başarır mı? Bence başarır
Tüik'te bu cesaret var.
Mehmet Şimşek'in dediği gibi olursa temmuz zammı şu şekilde olur. 6 aylık enflasyon sırası ile 6,70+4,53+3,16+3+2,2+1 kümülatif toplam 22,31 olur. Yüzde 15 zammı ocak ayında aldığımız için yüzde 15 çıkarılır ve kümülatif fark 3,92 eder. 3,92 fark alma hakkımız oluşur. Yüzde 10 temmuz zammı ile birlikte yüzde 14,35 zam alırız.