- Mesajlar
- 418
Arkadaşlar programlama temelleri bu haftaki anlatacağım konunun içeriği. Faydası dokunur umarım.
Konsol uygulaması, grafiksel kullanıcı arayüzünden çok, komut satırı penceresinde çalışan uygulamadır. Python programlama diliyle yazılan programın farklı platformlarda sorunsuz bir şekilde çalışması gayet kolaydır. Bu dersimizde Visual Studio 2022 programını kullanarak Python uygulaması nasıl yazılır ve çalıştırılır, onu incelemeye çalışacağız. Fazla vakit kaybetmeden uygulamamızı yapalım.
Bir ilkokul öğretmeninin 1. sınıf öğrencilerine toplama işlemini öğrettiğini düşünelim. 1. sınıf öğrencileri öncelikle 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 sayılarının yer aldığı tek basamaklı sayılarda toplama işlemini yapmaya çalışır. Şimdi toplama işleminin sonucunu görüntüleyen uygulamayı yapalım. Bu editör yardımıyla yazılacak tüm python uygulamarını tekbir Solution Name altına nasıl alabileceğimizi de göreceğiz. Bunun için New Project penceresinden herhangi bir programlama dili seçmeden Other Project Types sekmesi altında yer alan Other kısmını seçiyoruz.
Bu seçenek düğmesini seçtiğimizde Template alanında sadece Black Solution kısmı yer alır. Bu seçeneği seçerek boş bir uygulama klasörü oluştururuz. Tüm projelerinizde öncelikle boş bir klasör oluşturmanın şu faydaları vardır.
1. Uygulamalar gruplandırılarak üzerinde işlem yapılması kolay olur.
2. Aradığınızda istediğiniz projeye daha çabuk ulaşabilirsiniz.
3. Yapılan uygulamaların gruplandırılmasıyla grup çalışması yapabilirsiniz.
Ben Solution Name kısmına PythonUygulamalari yazarak projemi oluşturuyorum.
Projeyi oluşturduğunuzda Solution Explorer Panelinde içi boş bir proje oluşturulur. Bu proje altına Python uygulaması eklemek için proje seçiliyken farenin sağ tuşuna basılır. Buradan Add komut grubu seçilir. Açılan komut gruplarından New Project komutu çalıştırılır. Ekrana gelen Add New Project ile ilk başta açılan New Project penceresi arasında herhangi bir fark yoktur. Burada proje dilini Python, platform olarak All platforms aynı kalabilir, All project types şablonunda Console seçelim. Ekrana gelen şablonlardan Python Application şablonunu seçelim. Next diyerek devam edelim. Proje ismi olarak Module1 ismini verelim. Dikkat ettiyseniz oluşturulan proje az önce oluşturduğumuz PythonUygulamalari klasörü altında saklanacaktır. Next diyerek devam edelim. Create butonuna basalım ve projeyi oluşturalım.
Proje ismi verilirken şunlara dikkat etmek gerekir.
1. Proje adı harf ile başlar, sonraki karakterler harf, sayı ya da (_) özel karkteri olabilir.
2. Proje adında Türkçe karakterler kullanılmaz.
3. Proje adı verilirken yapılacak projenin içeriğini anımsatması gerekir.
Burada dikkat ettiyseniz proje ismiyle python dosyasının ismi aynıdır. Öncelikle py uzantılı dosyayı silelim. Çünkü biz toplama işlemini gerçekleştireceğimiz için buna uygun bir isim vereceğiz. Yeni bir python dosyası eklemek için Module1 projesi üzerinde farenin sağ tuşuna basalım. Ekrana gelen içerik menüsünden New Item komut grubunu seçelim. Python uygulamasında kullanabileceğimiz şablonlar ekranda görüntülenir. Bu şablonlardan Empty Python File dosyasını seçelim. Ekranın altında yer alan metin kutusundan dosyanın ismini belirleyelim. Biz toplama işlemini gerçekleştireceğimiz için dosya ismi olarak toplama.py yazıyoruz. Add diyerek dosyamızı projeye ekleyelim. Ekrana boş bir dosya gelecektir. Kodları yazmaya başlayabiliriz. Kodları yazarken Visual Studio programcılara değişik kolaylıklar sunar.
Kod listesini görmek için Ctrl + Boşluk tuşunu kullanabilirsiniz.
Koda ait birkaç karakter yazıldığında o karakterleri içinde barındıran kodlar listelenir. Yazmak istediğiniz kodu tamamlamak için Tab ya da Enter tuşunu kullanabilirsiniz.
Biz uygulamamızda ekranda toplama işlemini göstereceğimiz için print komutunu kullanacağız. Kodumuzun yazımı aşağıdaki gibi olacaktır.
print("3 + 5 = 8")
Görüldüğü gibi, ilk kodumuzun ismi print. Bu kod ekrana "" belirtilen mesajı görüntüler. Kodları yazarken küçük-büyük harf kuralına uymalısınız. Kodun kullanım biçimi nasılsa öyle kullanmalısınız. Biz uygulamamıza sadece bir kod ekledik. Şimdi projemizi çalıştıralım.
1. Debug menüsünden Start Debugging komutunu kullanabilirsiniz.
2. Standart araç çubuğundan Start düğmesini kullanabilirsiniz.
3. F5 kısayol tuşunu kullanabilirsiniz.
4. Ctrl + F5 kısayol tuşunu kullanabilirsiniz.
5. Debug menüsünden Start Without Debugging komutunu kullanabilirsiniz.
Yukarıda verilen çalıştırma biçimlerinden birini seçtiğimizde uygulama çalışmayacaktır. Çünkü programın varsayılan olarak belirlediği dosyayı silip kendimiz bir dosya eklediğimiz için program bu dosyayı başlangıç dosyası olarak tanımlayamadı. Zira projede birden fazla python dosyası olduğunda bunlardan birinin başlangıç dosyası olarak belirlenmesi gerekir. Öncelikle toplama.py dosyasının üzerine gelelim. Farenin sağ tuşuna basalım. Ekrana gelen içerik menüüsnden Set as Startup File komutunu seçelim. Bu işlemi yaptıktan sonra yukarıda verilen seçeneklerden birini kullanarak projeyi çalıştırabiliriz. Burada yer alan seçeneklerden ilk üçünü kullandığınızda kodları satır satır çalıştırmak için BreakPoint işlemini kullanabilirsiniz. Eğer program içerisinde BreakPoint kullanmayacaksanız son iki seçeneği kullanarak çalıştırmanız gerekir.
Kodunuz çalıştığında ekranın herhangi bir tuşa basılıncaya kadar beklediğini görürsünüz. Bu uygulamayı her çalıştırdığımızda hep aynı toplama işleminin ekranda görüntülendiğine şahit olursunuz. Çünkü toplama işlemi için kullanılan sayılar sabit sayılar olduğu için sonuç hep aynı olacaktır. Kodlamada sürekli aynı değerin görüntülenmesini istiyorsanız görüntülenecek mesajı "" içinde tanımlamanız gerekir.
Toplama işleminde dinamik ve sürekli değişen bir işlemin gerçekleşmesini istiyorsak verilen değerleri bir değişken yardımıyla saklamamız gerekir. Toplama işleminde c = a + b formülü kullanılmaktadır. Buna göre 3 tane değişken tanımlamamız gerekir. Kullanılacak a ve b sayısı pozitif ve tek basamaklı, c sayısı ise en fazla iki basamaklı olacaktır. Bu kısıtlamaları dikkate alarak değişkenleri ve ilk değerlerini belirleyelim.
a = 3
b = 5
Şimdi de toplama işlemini yapalım.
c = a + b
Artık toplama işleminin sonucunu görüntüleyebiliriz.
print(a + " + " + b + " = " + c)
Burada kodlamaya dikkat ettiniz mi? Değeri sürekli değişecek olan işlemler için değişken kullanıldı. Değeri hiç değişmeyecek olan işlemler için "" kullanıldı. Ancak projeyi çalıştırdığımızda program hata verecektir. Çünkü a, b ve c değişkenleri sayısal ifadelerdir. "" ifadeler ise string yani alfasayısal ifadedir. Sayısal ifadeleri alfasayısala dönüştürmemiz gerekir. Bunun için str() komutu kullanılır. str() komutu sayısal ifadeyi tırnak içinde yani alfasayısala dönüştürür. Şimdi kodumuzu düzenleyelim.
print(str(a) + " + " + str(b) + " = " + str(c))
Yukarıdaki kod satırını aşağıdaki gibi yazabilirsiniz. Böylece değişkenlerin tiplerini dönüştürmenize gerek kalmayacaktır.
print(f"{a} + {b} = {c}")
Ya da şöyle yazabilirsiniz.
print("{0} + {1} = {2}".format(a,b,c))
Projeyi çalıştırdığımızda sonucu yine sabit olarak görürsünüz. Her ne kadar değerler değişsin diye değişken kullansakta değişkenin değerini başlangıçta biz belirledik. Şimdi kullanıcının bu değerleri girmesini sağlayalım. Kullanıcının değer girişi işlemini yapması için öncelikle ne gireceğini belirtmek amacıyla bir sabit mesaj verelim. Örneğin "a = " olabilir. Kullanıcının girdiği değeri a değişkenine aktaralım. Kullanıcının klavyeden girdiği değeri değişkene aktarmak için input() komutu kullanılır.
a = input("a = ")
Projeyi çalıştırdığımızda imleç(yanıp sönen çizgi) "a = " mesajının yanında yer alır. Bu komut ile klavyeden girilen tüm değerler "" içinde sabit bir değer olarak işlem görür. Halbuki biz sayısal işlem yapacağız. Girilen bu sabit değeri sayısala dönüştürmek için int() komutu kullanılır. Buna göre kodumuzu yazalım.
a = int(input("a = "))
Projeyi çalıştıralım. Burada a sayısı olarak 2 sayısını girelim ve Enter tuşuna basalım. Toplama işleminin sonucunu 2 + 5 = 7 olarak görürsünüz. Dikkat ettiyseniz artık a sayısı değişmektedir. Ancak b sayısı hala 5 değerini almaktadır. Şimdi b sayısı gerekli kodlamaları yapalım.
b = int(input("b = "))
Projeyi çalıştıralım. a = 1, b = 3 girelim. Toplama işleminin sonucunu 1 + 3 = 4 olarak görürsünüz. Artık a ve b değişkenlerinin değerinin program her çalıştırıldığında değiştiğini ve sonucunda değiştiğini görürsünüz. Uygulamaya ait tüm kodları verelim ve bu dersi burada bitirelim.
a = int(input("a = "))
b = int(input("b = "))
c = a + b
print(str(a) + " + " + str(b) + " = " + str(c))
Konsol uygulaması, grafiksel kullanıcı arayüzünden çok, komut satırı penceresinde çalışan uygulamadır. Python programlama diliyle yazılan programın farklı platformlarda sorunsuz bir şekilde çalışması gayet kolaydır. Bu dersimizde Visual Studio 2022 programını kullanarak Python uygulaması nasıl yazılır ve çalıştırılır, onu incelemeye çalışacağız. Fazla vakit kaybetmeden uygulamamızı yapalım.
Bir ilkokul öğretmeninin 1. sınıf öğrencilerine toplama işlemini öğrettiğini düşünelim. 1. sınıf öğrencileri öncelikle 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 sayılarının yer aldığı tek basamaklı sayılarda toplama işlemini yapmaya çalışır. Şimdi toplama işleminin sonucunu görüntüleyen uygulamayı yapalım. Bu editör yardımıyla yazılacak tüm python uygulamarını tekbir Solution Name altına nasıl alabileceğimizi de göreceğiz. Bunun için New Project penceresinden herhangi bir programlama dili seçmeden Other Project Types sekmesi altında yer alan Other kısmını seçiyoruz.
Bu seçenek düğmesini seçtiğimizde Template alanında sadece Black Solution kısmı yer alır. Bu seçeneği seçerek boş bir uygulama klasörü oluştururuz. Tüm projelerinizde öncelikle boş bir klasör oluşturmanın şu faydaları vardır.
1. Uygulamalar gruplandırılarak üzerinde işlem yapılması kolay olur.
2. Aradığınızda istediğiniz projeye daha çabuk ulaşabilirsiniz.
3. Yapılan uygulamaların gruplandırılmasıyla grup çalışması yapabilirsiniz.
Ben Solution Name kısmına PythonUygulamalari yazarak projemi oluşturuyorum.
Projeyi oluşturduğunuzda Solution Explorer Panelinde içi boş bir proje oluşturulur. Bu proje altına Python uygulaması eklemek için proje seçiliyken farenin sağ tuşuna basılır. Buradan Add komut grubu seçilir. Açılan komut gruplarından New Project komutu çalıştırılır. Ekrana gelen Add New Project ile ilk başta açılan New Project penceresi arasında herhangi bir fark yoktur. Burada proje dilini Python, platform olarak All platforms aynı kalabilir, All project types şablonunda Console seçelim. Ekrana gelen şablonlardan Python Application şablonunu seçelim. Next diyerek devam edelim. Proje ismi olarak Module1 ismini verelim. Dikkat ettiyseniz oluşturulan proje az önce oluşturduğumuz PythonUygulamalari klasörü altında saklanacaktır. Next diyerek devam edelim. Create butonuna basalım ve projeyi oluşturalım.
Proje ismi verilirken şunlara dikkat etmek gerekir.
1. Proje adı harf ile başlar, sonraki karakterler harf, sayı ya da (_) özel karkteri olabilir.
2. Proje adında Türkçe karakterler kullanılmaz.
3. Proje adı verilirken yapılacak projenin içeriğini anımsatması gerekir.
Burada dikkat ettiyseniz proje ismiyle python dosyasının ismi aynıdır. Öncelikle py uzantılı dosyayı silelim. Çünkü biz toplama işlemini gerçekleştireceğimiz için buna uygun bir isim vereceğiz. Yeni bir python dosyası eklemek için Module1 projesi üzerinde farenin sağ tuşuna basalım. Ekrana gelen içerik menüsünden New Item komut grubunu seçelim. Python uygulamasında kullanabileceğimiz şablonlar ekranda görüntülenir. Bu şablonlardan Empty Python File dosyasını seçelim. Ekranın altında yer alan metin kutusundan dosyanın ismini belirleyelim. Biz toplama işlemini gerçekleştireceğimiz için dosya ismi olarak toplama.py yazıyoruz. Add diyerek dosyamızı projeye ekleyelim. Ekrana boş bir dosya gelecektir. Kodları yazmaya başlayabiliriz. Kodları yazarken Visual Studio programcılara değişik kolaylıklar sunar.
Kod listesini görmek için Ctrl + Boşluk tuşunu kullanabilirsiniz.
Koda ait birkaç karakter yazıldığında o karakterleri içinde barındıran kodlar listelenir. Yazmak istediğiniz kodu tamamlamak için Tab ya da Enter tuşunu kullanabilirsiniz.
Biz uygulamamızda ekranda toplama işlemini göstereceğimiz için print komutunu kullanacağız. Kodumuzun yazımı aşağıdaki gibi olacaktır.
print("3 + 5 = 8")
Görüldüğü gibi, ilk kodumuzun ismi print. Bu kod ekrana "" belirtilen mesajı görüntüler. Kodları yazarken küçük-büyük harf kuralına uymalısınız. Kodun kullanım biçimi nasılsa öyle kullanmalısınız. Biz uygulamamıza sadece bir kod ekledik. Şimdi projemizi çalıştıralım.
1. Debug menüsünden Start Debugging komutunu kullanabilirsiniz.
2. Standart araç çubuğundan Start düğmesini kullanabilirsiniz.
3. F5 kısayol tuşunu kullanabilirsiniz.
4. Ctrl + F5 kısayol tuşunu kullanabilirsiniz.
5. Debug menüsünden Start Without Debugging komutunu kullanabilirsiniz.
Yukarıda verilen çalıştırma biçimlerinden birini seçtiğimizde uygulama çalışmayacaktır. Çünkü programın varsayılan olarak belirlediği dosyayı silip kendimiz bir dosya eklediğimiz için program bu dosyayı başlangıç dosyası olarak tanımlayamadı. Zira projede birden fazla python dosyası olduğunda bunlardan birinin başlangıç dosyası olarak belirlenmesi gerekir. Öncelikle toplama.py dosyasının üzerine gelelim. Farenin sağ tuşuna basalım. Ekrana gelen içerik menüüsnden Set as Startup File komutunu seçelim. Bu işlemi yaptıktan sonra yukarıda verilen seçeneklerden birini kullanarak projeyi çalıştırabiliriz. Burada yer alan seçeneklerden ilk üçünü kullandığınızda kodları satır satır çalıştırmak için BreakPoint işlemini kullanabilirsiniz. Eğer program içerisinde BreakPoint kullanmayacaksanız son iki seçeneği kullanarak çalıştırmanız gerekir.
Kodunuz çalıştığında ekranın herhangi bir tuşa basılıncaya kadar beklediğini görürsünüz. Bu uygulamayı her çalıştırdığımızda hep aynı toplama işleminin ekranda görüntülendiğine şahit olursunuz. Çünkü toplama işlemi için kullanılan sayılar sabit sayılar olduğu için sonuç hep aynı olacaktır. Kodlamada sürekli aynı değerin görüntülenmesini istiyorsanız görüntülenecek mesajı "" içinde tanımlamanız gerekir.
Toplama işleminde dinamik ve sürekli değişen bir işlemin gerçekleşmesini istiyorsak verilen değerleri bir değişken yardımıyla saklamamız gerekir. Toplama işleminde c = a + b formülü kullanılmaktadır. Buna göre 3 tane değişken tanımlamamız gerekir. Kullanılacak a ve b sayısı pozitif ve tek basamaklı, c sayısı ise en fazla iki basamaklı olacaktır. Bu kısıtlamaları dikkate alarak değişkenleri ve ilk değerlerini belirleyelim.
a = 3
b = 5
Şimdi de toplama işlemini yapalım.
c = a + b
Artık toplama işleminin sonucunu görüntüleyebiliriz.
print(a + " + " + b + " = " + c)
Burada kodlamaya dikkat ettiniz mi? Değeri sürekli değişecek olan işlemler için değişken kullanıldı. Değeri hiç değişmeyecek olan işlemler için "" kullanıldı. Ancak projeyi çalıştırdığımızda program hata verecektir. Çünkü a, b ve c değişkenleri sayısal ifadelerdir. "" ifadeler ise string yani alfasayısal ifadedir. Sayısal ifadeleri alfasayısala dönüştürmemiz gerekir. Bunun için str() komutu kullanılır. str() komutu sayısal ifadeyi tırnak içinde yani alfasayısala dönüştürür. Şimdi kodumuzu düzenleyelim.
print(str(a) + " + " + str(b) + " = " + str(c))
Yukarıdaki kod satırını aşağıdaki gibi yazabilirsiniz. Böylece değişkenlerin tiplerini dönüştürmenize gerek kalmayacaktır.
print(f"{a} + {b} = {c}")
Ya da şöyle yazabilirsiniz.
print("{0} + {1} = {2}".format(a,b,c))
Projeyi çalıştırdığımızda sonucu yine sabit olarak görürsünüz. Her ne kadar değerler değişsin diye değişken kullansakta değişkenin değerini başlangıçta biz belirledik. Şimdi kullanıcının bu değerleri girmesini sağlayalım. Kullanıcının değer girişi işlemini yapması için öncelikle ne gireceğini belirtmek amacıyla bir sabit mesaj verelim. Örneğin "a = " olabilir. Kullanıcının girdiği değeri a değişkenine aktaralım. Kullanıcının klavyeden girdiği değeri değişkene aktarmak için input() komutu kullanılır.
a = input("a = ")
Projeyi çalıştırdığımızda imleç(yanıp sönen çizgi) "a = " mesajının yanında yer alır. Bu komut ile klavyeden girilen tüm değerler "" içinde sabit bir değer olarak işlem görür. Halbuki biz sayısal işlem yapacağız. Girilen bu sabit değeri sayısala dönüştürmek için int() komutu kullanılır. Buna göre kodumuzu yazalım.
a = int(input("a = "))
Projeyi çalıştıralım. Burada a sayısı olarak 2 sayısını girelim ve Enter tuşuna basalım. Toplama işleminin sonucunu 2 + 5 = 7 olarak görürsünüz. Dikkat ettiyseniz artık a sayısı değişmektedir. Ancak b sayısı hala 5 değerini almaktadır. Şimdi b sayısı gerekli kodlamaları yapalım.
b = int(input("b = "))
Projeyi çalıştıralım. a = 1, b = 3 girelim. Toplama işleminin sonucunu 1 + 3 = 4 olarak görürsünüz. Artık a ve b değişkenlerinin değerinin program her çalıştırıldığında değiştiğini ve sonucunda değiştiğini görürsünüz. Uygulamaya ait tüm kodları verelim ve bu dersi burada bitirelim.
a = int(input("a = "))
b = int(input("b = "))
c = a + b
print(str(a) + " + " + str(b) + " = " + str(c))